Verhalen vertellen in Beeld en Woord, zonder stem en slechte handmotoriek

Verhalen vertellen als je moeilijk kunt spreken

Communiceren is het fundament van taalontwikkeling, participatie en persoonlijke ontwikkeling, in de klas, thuis, in de maatschappij en op sociale media. Wanneer je moeilijk of niet kan spreken, zgn. Complex Communication Needs (CCN) hebt, is contact maken met een ander (participatie) en een conversatie voeren (communicatie) een grote uitdaging. Een persoonlijk verhaal vertellen of informatie overbrengen, kost de verteller met CCN vaak veel tijd en energie. Een goede aanvulling op de huidige ondersteunende communicatiemiddelen is beeld. Door de huidige audiovisuele (AV) technologie als een Ipad, iPod, mobiele telefoon en (vlog) camera’s is beeld heel toegankelijk geworden.Kinderen en jongeren communiceren steeds meer met beeld op bijvoorbeeld facebook, instagram en op YouTube met persoonlijk vlogs.

Audiovisuele-mediageletterdheid

Audiovisuele communicatie is een vakgebied dat zich richt op de visuele taal. Het onderwijs curriculum 2023 stelt dat taal, in verschillende vormen, de basis vormt voor 21ste-eeuwse vaardigheden waaronder interpersoonlijke en sociale vaardigheden. Volgens de Europese Unie (2014), is audiovisuele-mediageletterdheid een nieuwe vaardigheid welke een integraal onderdeel zou moeten zijn van onderwijs in het tijdperk van internet en sociale media. Deze nieuwe mogelijkheden van een zgn. beeldtaal biedt vele waardevolle en leuke mogelijkheden voor kinderen en jongeren met CCN. Recente studies laten zien dat de communicatie, mondelinge taal-vertelvaardigheid en het verhaal vertellen verbetert met de ondersteuning van beeld. Vervolgstudies richten zich op de ontwikkeling van praktische audiovisuele onderwijstechnieken en lesmethodes.

Film als Ondersteunde Communicatie (FaOC) methode

Vanuit die achtergrond is de Film als Ondersteunde Communicatie (FaOC) methode ontwikkeld voor kinderen en jongeren die niet of nauwelijks spreken door een lichamelijke beperking of ziekte. De kern van de methode is dat kinderen en jongeren zelf een film maken, een zgn. Persoonlijk Visueel Stoygram (PVS). De kinderen en jongeren filmen en monteren zelf, vanuit hun eigen perspectief. De zelfgemaakte film wordt ingezet als Ondersteunde Communicatie bij het vertellen van verhalen

Wat is het probleem?

Om zelf te kunnen filmen en monteren is het, voor kinderen en jongeren met een (zeer) slechte hand en/of arm motoriek, noodzakelijk om met een configuratie (maatwerk toepassing) van verschillende technologieën te gaan werken.

Reguliere audiovisuele middelen als een Ipad, mobiele telefoon (voor film), computer met (gratis) film-editing software, of een (vlog) camera kunnen meestal niet (automatisch) geïntegreerd worden met een rolstoel-joystick, spraakcomputer, eygaze (met ogen), of knop-aansturing. Hoe kunnen we deze mooie “reguliere” audiovisuele media technologie ook toegankelijk maken voor kinderen en jongeren met een (zeer) slechte handmotoriek zodat zij, net als hun leeftijdsgenoten, verhalen kunnen vertellen in beeld en woord? Iedere “innovatieve” technologie zou meer gepersonifieerd aangeboden moeten kunnen worden aan jongeren met uiteenlopende behoeften en mogelijkheden. Wanneer oogaansturing werkt, werkt deze dan ook met de aansturing van de camera van de mobiele telefoon of een iPad? Kan de joystick van de rolstoel een camera aan en uitzetten, en misschien zelfs het statief laten draaien? Als we een satelliet kunnen aansturen met een joystick dan moet er toch meer mogelijk zijn voor deze doelgroep.

Beoogde opbrengsten

Integratie van audiovisuele communicatie voor kinderen en jongeren met Complex Communication Needs (CCN), en een slechte hand en/of arm motoriek, verder verhogen. Een gelijkwaardige maatschappij voor iedereen, vraagt ook om gelijkwaardige toegankelijkheid tot reguliere middelen om tot empowerment te komen.

Door het ontwikkelen van drie audiovisuele proef-configuraties vergroten we 1) de toegankelijkheid van reguliere audiovisuele middelen voor mensen met een (zeer) slechte handmotoriek, en 2) de inzet van audiovisuele communicatie technologie (FaOC) door kinderen en jongeren die niet of nauwelijks spreken zodat zij meer verhalen kunnen gaan vertellen en meer kunnen gaan participeren, in het dagelijks leven en op sociale media.